Το Πανεπιστήμιο του Sunderland στην Μεγάλη Βρετανία ανακοίνωσε πρόσφατα πως καταργεί προγράμματα σπουδών στην ιστορία, τις πολιτικές επιστήμες και τις γλώσσες και τα αντικαθιστά με επαγγελματικά προσανατολισμένα προγράμματα όπως η φυσιοθεραπεία και η εργοθεραπεία.
Στο διάγραμμα που ακολουθεί αποτυπώνονται οι δαπάνες ακαδημαϊκής έρευνας στις ΗΠΑ την δεκαετία 2007 - 2017 σε εκατομμύρια δολάρια. Οι δαπάνες για κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες που απεικονίζονται με μπλε και κίτρινο χρώμα στο κατώτατο επίπεδο του διαγράμματος δεν είναι παρά ένα ελάχιστο ποσοστό των αντίστοιχων δαπανών στις θετικές επιστήμες. Επί πλέον, ακόμα και οι ελάχιστες αυτές δαπάνες κοινωνικής έρευνας χρηματοδοτούνται μόλις κατά 12 % περίπου από δημόσιους πόρους.
Η προφανής αυτή υποβάθμιση των ανθρωπιστικών και κοινωνικών σπουδών εγκυμονεί κινδύνους. Τόσο για την πολυδιάστατη καλλιέργεια των νέων και για την ολοκληρωσή τους ως μορφωμένων και ενεργών πολιτών όσο και για την αποτελεσματική άσκηση των δημοσίων πολιτικών.
Η σύνδεση της εκπαίδευσης, και ειδικά της τριτοβάθμιας, με την αγορά εργασίας είναι απαραίτητη. Οι οικογένειες επενδύουν στην εκπαίδευση των παιδιών τους πρωτίστως για να τους εξασφαλίσουν “ποιοτική απασχολησιμότητα”, δηλαδή τα αναγκαία προσόντα σε επίπεδο τίτλων σπουδών αλλά και γνώσεων και δεξιοτήτων που θα τους προσφέρουν πρόσβαση σε ποιοτικές θέσεις εργασίας και ικανοποιητικά εισοδήματα.
Ως συνέπεια ελάχιστοι γονείς θα προέτρεπαν τα παιδιά τους να στραφούν προς την Κοινωνική Ανθρωπολογία, την Ιστορία της Τέχνης ή την Ηθική Φιλοσοφία. Ίσως μόνο εκείνοι που θεωρούν ότι έχουν εξασφαλίσει από οικονομικής απόψεως το μέλλον τους και, έχοντας ανάλογο πολιτισμικό κεφάλαιο, ενδιαφέρονται περισσότερο για την πνευματική τους ανάπτυξη.
Οι οικογένειες συνεπώς, με βάση το παραπάνω κριτήριο, ορθολογικά σκέπτονται και ενεργούν όταν προσανατολίζουν τα νεώτερα μέλη τους σε σπουδές STEM, δηλαδή θετικών επιστημών (science) , τεχνολογίας (technology) , μηχανικών (engineering) και μαθηματικών (mathematics). Μιλώντας για τον ελληνικό “εξαιρετισμό” θα πρέπει να προσθέσουμε την ιατρική και την νομική .
Ο ορθολογισμός όμως των κοινωνικών συνόλων, μέσα από τις θεσμικές τους εκφάνσεις, πρέπει να είναι διαφορετικός. Τα πολιτικο-διοικητικά συστήματα παράγοντας εκπαιδευτική πολιτική και πολιτική απασχόλησης οφείλουν να λαμβάνουν υπόψιν:
• Πρώτον πως η “απασχολησιμότητα” μονόπλευρα εκπαιδευμένων, δηλαδή ημι-εγγράμματων (άρα ημι-αγράμματων) προσώπων μπορεί ίσως να ενισχύει τον υλικό πλούτο δεν προάγει όμως την πολύπλευρη ευημερία και ανάπτυξη.
• Δευτερον ότι για την ευρύτερη παραγωγική διαδικασία, δηλαδή την παραγωγή αξιών χρήσης πέραν των υλικών και εμπορεύσιμων αγαθών αλλά και για την άσκηση δημοσίων πολιτικών, εκτός από μηχανικούς, οικονομολόγους και πληροφορικούς απαιτούνται φιλόλογοι, ιστορικοί, ψυχολόγοι, κοινωνιολόγοι και πολιτικοί επιστήμονες.
Οι κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες πρέπει λοιπόν να προστατευθούν και να προαχθούν συστηματικά και σχεδιασμένα. Στοιχεία μιας τέτοιας πολιτικής μπορεί να είναι, μεταξύ άλλων, η ενίσχυση της διδασκαλίας των αντίστοιχων μαθημάτων στην εγκύκλιο εκπαίδευση, δηλαδή στα τέσσερα πρώτα έτη της δευτεροβάθμιας (γυμνάσιο και α΄ λυκείου), η ένταξη αντιστοίχων κοινωνικών και ανθρωπιστικών θεματικών στα προγράμματα σπουδών των σχολών θετικών επιστημών και φυσικά η αύξηση της χρηματοδότησης της έρευνας στα αντίστοιχα πεδία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου